اثر محلول پاشی اسید سالیسیلیک بر بیان ژن آنزیم فلاون سنتتاز و ترکیبات فلاونوئیدی زیره سبز با روش real time pcr

زیره سبز(cuminum cyminum) گیاهی است یکساله از خانواده چتریان و در درمان بیماری های مختلف مانند ضد تشنج، تقویت کننده معده، ادرار آور، ضد نفخ و سوء هاضمه و محرک تعریق استفاده می شود. زیره سبز سرشار از متابولیت های ثانویه است. متابولیت های ثانویه گروهی از مولکول هایی هستند که به سازگار شدن گیاه به خصوص در شرایط تنش های محیطی کمک می کنند از جمله این ترکیبات فلاونوئیدها و آنتوسیانین ها می باشند. آنتوسیانین ها به واسطه فعالیت آنزیم ها سنتز می شوند. فلاون ها زیر گروهی از فلاونوئیدها هستند و فلاونوئیدها در مسیر بیوسنتزی فلاونوئیدها از پیش ماده فلاونون ها سنتز می شوند. فلاون ها در نقطه انشعاب مسیر آنتوسیانیدین ها و پروآنتوسیانیدین از فلانون ها ساخته می شوند مسیر بیوسنتزی فلاون ها تحت اثر دو سیستم آنزیمی مستقل فلاون سنتتاز1 و فلاون سنتتاز2 در گیاهان مختلف صورت می گیرد. نقش اسید سالیسیلیک به عنوان یک محرک زیستی کار آمد برای بهبود بخشیدن بیوسنتز متابولیت های ثانویه در گیاهان زیادی شناخته شده است. در این تحقیق اثر اسید سالیسیلیک بر بیان ژن آنزیم فلاون سنتتاز و ترکیبات فلاونوئیدی زیره سبز مورد بررسی قرار گرفت. این آزمایش در پاییز 1392 در مرکز زیست پژوهشی دانشگاه زابل(بیوسنتر) اجرا گردید و گیاهان در مرحله رشد رویشی (21روزه) با اسید سالیسیلیک5/1 میلی مولار تیمار شدند و در زمان های مختلف 1، 2 ، 3، 4 روز پس از اعمال اسید سالیسیلیک برداشت شدند. بیان ژن به روش real time pcr بررسی گردید و میزان ترکیبات فلاونوئیدی با روش اسپکتروفتومتری و به وسیله منحنی استاندارد کوئرسیتین سنجیده شد. نتایج نشان داد بیان ژن فلاون سنتتاز و میزان ترکیبات فلاونوئیدی از روز یک تا روز سه نسبت به شاهد افزایش معنی داری یافت و در روز سوم بیشترین افزایش معنی دار مشاهده شد اما در روز چهارم روند کاهشی داشت ولی همچنان این روند کاهشی نسبت به شاهد افزایش معنی داری نشان داد. در واقع همبستگی مثبتی بین بیان ژن فلاون سنتتاز و ترکیبات فلاونوئیدی مشاهده شد. به طوری که روند تغییرات میزان بیان ژن با روند تغییرات ترکیبات فلاونوئیدی در مراحل مختلف برداشت مطابقت داشت که با افزایش بیان ژن مقدار ترکیبات فلاونوئیدی نیز افزایش یافت و با کاهش آن روند کاهشی نشان داد. بنابراین اسید سالیسیلیک به عنوان القاء کننده باعث افزایش بیان ژن و افزایش ترکیبات فلاونوئیدی گیاه زیره سبز شد.